Stokje doorgeven: Co van den Heuvel

13 juni 2018
Voor de rubriek: "Ik geef het stokje door" is deze keer aan het woord, Co van den Heuvel uit Urk. 

Co van den Heuvel is moeder van 6 kinderen en heeft 15 kleinkinderen. Ze heeft 10 jaar educatieve lessen voor Waterschap Zuiderzeeland aan groep 7 en 8 gegeven en werkt momenteel als vrijwilliger met vluchtelingen. Ook heeft zij talloze bestuursfuncties bekleed. Kortom een duizendpoot en vrijwilliger in hart en nieren.
Urk Holland
Urk is de parel van Flevoland en is met een geboorte van ruim 410 kinderen per jaar, de meest kinderrijke plaats in Flevoland (en Nederland). Het zal je dan ook niet verbazen, dat Urk bruist van de kinderen. En dat de meeste Urker kinderen, ook als ze opgroeien tot volwassenen graag op Urk blijven wonen. Wij hebben veel te bieden en Urk is een Soetendal, wie hier is blijft er al.

Het is moeilijk om een keuze te maken, want er is zoveel te beleven op Urk. Graag geef ik wat uitleg over 5 bezienswaardigheden.

1. Allereerst: waar komen de baby's op Urk vandaan?

2. Dan waarom schrijven wij altijd “op Urk”?

3. De vele ginkies op Urk

4. De kindercultuurroute

5. En voor de kleintjes een speelbos met zwembad in de buurt

En er is daarnaast zoveel op de haven met plankier en het Urker strand te beleven, dat een dag veel te kort is. Veel plezier bij het lezen van mijn blog!

Waar komen de baby’s vandaan?

Daar waar baby's in de Nederlandse volksmond voornamelijk door de ooievaar gebracht worden, moet de Urker vader volgens een Urker legende een roeitochtje maken naar de ommelebommele stien (is steen) om de baby op te kunnen halen. Deze gladde grote zwerfkei ligt ongeveer 80 meter uit de kust in het IJsselmeer, net met de rug boven de waterspiegel en het lijkt op de rug van een walvis. Met warm zomers weer dient de steen als springplank voor de Urker kinderen.

De vuurtoren

Op het meest westelijke puntje van Urk staat de 18 meter hoge vuurtoren, gebouwd in 1844. De vuurtoren is een baken die de visserman de weg wijst in het donker naar veilige haven. Achter de toren ligt een anker uit 1615, waarschijnlijk afkomstig van de vloot van Michiel de Ruyter. De toren is tegen betaling te beklimmen in de zomermaanden.



Ginkies

Doe eens een Ginkiestocht onder leiding van een gids. Je wordt dan door een wirwar van straatjes en steegjes, oftewel ginkies, geleid in het oude pittoreske centrum van Urk. Beleef het eilandgevoel dat nog steeds door de straten van Urk giert en hoor de nog altijd verrassende verhalen en anekdotes over de bijzondere geschiedenis van het vissersdorp. Met schilderachtige doorkijkjes,

knusse pleintjes en steegjes, karakteristieke gevels en de vele sierlijke decoraties: Dit is de ginkiestocht, dé leukste manier om Urk te ontdekken!

Interactieve speurtocht voor kinderen

De cultuurroute is een interactieve speurtocht voor kinderen in de basisschoolleeftijd (midden- en bovenbouw). Met een rugzakje met attributen en routebeschrijving speuren de kinderen door het oude centrum van Urk en komen meer te weten over de Urker cultuur. Aan de orde komt o.a. klederdracht, dialect en visserij. Bij verschillende punten kunnen de kinderen opdrachten uitvoeren.

Speelbos

Het twee hectare grote speelbos langs de Staartweg is een aanwinst voor Urk. In het speelbos kunnen kinderen zich uitleven op verschillende speeltoestellen, die gemaakt zijn van natuurlijke materialen. Daarbij kunnen ze ook heerlijk zelf aan de slag en hun fantasie de vrije loop laten, bijvoorbeeld in en rond de beek. Het speelbos, aan de rand van het Urkerbos, ligt op het grondgebied van Het Flevo-landschap. In het Urker zwembad hebben we een prachtige glijbaan, die zelfs voor vaders en moeders een belevenis is.

Kost eten

Wie op een doordeweekse dag Urk rond de klok van één uur binnenrijdt, komt ongetwijfeld terecht in een verkeersstroom van mensen op weg naar huis: ze gaan ‘om de kost’ en die ‘kost’ wordt gegeten tussen 13.00 uur en 14.00 uur. 'De kost' is het Urker woord voor het warme eten. De meeste kantoren en kleinere winkels zijn dan ook gesloten rond dit middaguur. En ook de scholen hebben hun roosters erop aangepast. ’s Avonds wordt er meestal brood gegeten, en dat heet dan weer ‘bol’. Wat de kost betreft, is er een Urker gezegde dat luidt: ‘op is te weinig’.

Er zijn een aantal typische Urker gerechten, zoals kapkool of dikkoek, die nog altijd gegeten worden. Een gestoofd scholletje is ook nog steeds populair. In de zomermaanden hangen er hier en daar nog wel eens visjes te drogen aan touwen, gespannen over de achterstraatjes. Op vrijdagavond komen de meeste vissers thuis. Zaterdag is traditiegetrouw de dag waarop er veel vis gebakken wordt. Tussen de huizen hangt dan de geur van versgebakken vis, met een knapperig staartje. Deze vis eet je met witte rijst, een klont boter en bruine suiker. Of gewoon zo uit het handje natuurlijk.

Op Urk

Dit was zomaar even een korte samenvatting van ons mooie Urk. Nu weten jullie, nog niet waarom wij altijd “Op Urk” schrijven. Urk is al heel oud, meer dan duizend jaren. Ons volkslied begint dan ook met, “waar al meer dan duizend jaren in de zee een eiland stond. En dat is dus het antwoord, Urk was vroeger een eiland op een grote keileem bult. Daarom spreken we van “op Urk”, op de keileem bult dus. Ik mocht een aantal jaren terug namens het Waterschap Zuiderzeeland, met Zijne Koninklijke Hoogheid koning Willem Alexander spreken. Hij hield een toespraak, waarin hij vertelde dat de kinderen in Flevoland niet meer wisten dat zij op de bodem van de vroegere Zuiderzee woonden. Als rechtgeaarde Urker, moest ik dat even rechtzetten natuurlijk! Want alle Urkers (bijna) wonen dus op het voormalige eiland Urk. Zijne Koninklijke Hoogheid wist onmiddellijk dus dat ik op Urk woonde. Door de inpoldering hebben we er veel meer ruimte bij gekregen en dat is ook nodig, want ( bijna) alle Urker kinderen als ze volwassen zijn willen op Urk blijven wonen. Urk is het Soetendaldal, wie er is die blijft er al.

Ik geef graag het stokje door aan Laïs Veening, zij werkt bij Museum Schokland.