Het verhaal achter Sint Maarten

6 november 2023
Dat kinderen op 11 november massaal de straat op gaan om te zingen voor wat lekkers, dat wist je waarschijnlijk al. Maar wat is nu het verhaal achter dit lichtjesfeest?
Op 11 november wordt in veel delen van het land Sint Maarten, het feest van de heilige Sint Martinus, gevierd. Dit kan je onmogelijk ontgaan, kinderen gaan ieder jaar massaal de straat op met mooie zelfgemaakte lampions en goed geoefende liedjes. Nu zal het hen voornamelijk te doen zijn om een zo vol mogelijke zak snoep, maar misschien wil jíj wel weten waarom we ieder jaar dit lichtjesfeest vieren?

Martinus (Maarten) werd geboren in Hongarije, in het jaar 316 en ging later bij het leger. Op een dag zag hij een bedelaar zonder jas in de sneeuw zitten. Hij stapte van zijn paard af en sneed met zijn zwaard zijn eigen mantel doormidden en gaf de arme man een helft tegen de kou. De dag erna zag hij een verschijning van Jezus, met de halve mantel. Een teken waarop hij het leger verliet en in de leer ging om priester te worden. In 371 werd hij bisschop van Tours.

Maarten overleed op 11 november 397 en daarom wordt het lichtjesfeest Sint-Maarten op deze dag gevierd. Mooi verhaal, hè?

Nu is 11 november een gewone dag, maar vroeger vierden ze op deze dag de winterfeesten. Men kon nog even goed eten en drinken, daarna begon de vaak strenge winter en moesten ze zuinig zijn met brandstof en voedsel. Om het voor deze mensen wat gemakkelijker te maken, mochten de arme mensen met Sint Maarten, (maar ook met Sinterklaas, Kerstmis, Nieuwjaar en Driekoningen) langs de deur gaan. Ze zongen dan een liedje waarvoor ze geld, voedsel of brandstof kregen. Zo zorgden de mensen voor elkaar.

... en daarom vieren wij op 11 november nog altijd Sint Maarten, het feest van het licht!

Het valt midden in de herfst. De bomen zijn kaal en het is vroeg donker. Het feest is een echt 'lichtfeest' voor kinderen.
De traditie is dat kinderen zelf een lantaarntje (lampion) maken van papier, karton, een uitgeholde suikerbiet of pompoen met een kaarsje erin.

Sint Maarten

Hiermee gaan ze 's avonds als het donker is in optocht langs de huizen. Aan de deur zingen ze een aantal liedjes. In ruil hiervoor krijgen ze een kleine attentie, net zoals Sint Maarten die de helft van zijn mantel aan de arme man gaf. Tegenwoordig bestaat de traktaties uit wat snoep, een mandarijn of bijvoorbeeld een speelgoedje.

Bekende Sint Maarten liedjes
11 november is de dag
dat mijn lichtje, dat mijn lichtje
11 november is de dag
dat mijn lichtje branden mag
Twaalf november is de dag
dat ik mag snoepen
dat ik mag snoepen
Twaalf november is de dag
dat ik mag snoepen de hele dag

Sint Maarten

Of :
Sinte Sinte Maarten,
De koeien hebben staarten,
De meisjes hebben rokjes aan,
Daar komt Sinte Maarten aan.

een variant:
Sint Maarten, Sint Maarten, de koeien hebben staarten.
De meisjes hebben rokjes aan. Daar komt Sint Martinus aan.
Geef een appel of een peer. Ik kom het hele jaar niet weer.
Het hele jaar dat duurt zo lang, tot mijn lichtje branden kan.

Dan hebben wij nu nog een paar handige tips voor je voor de avond zelf: 
  • Zorg voor voldoende snoep in huis dat je zelf ook lekker vindt, mocht de opkomst tegen vallen dan heb je er zelf nog plezier van ;-)
  • Is er bij jou niemand thuis omdat je met je kinderen meeloopt? Je wilt vast geen 'juffrouw Kikkerbil' zijn; maak een schaal lekkers klaar en zet het, met een gezellig lichtje erbij, voor je deur. Briefje erbij ' hier woont NIET juffrouw kikkerbil, zing een mooi liedje en kies zelf iets lekkers uit!'
  • Vinden je kids het nog een beetje spannend om te zingen voor de buren? Vraag wat buurkinderen mee en loop met een groep!
  • Vergeet niet een tasje mee te nemen. Onze kids nemen altijd een rugzakje mee met daarin een plastic zak. Handig!
  • De 'lampjes aan stokjes' willen nog wel eens stuk gaan, zorg voor een reserve!
  • De meeste kids maken op school een mooie lampion. Maar op 11 november wil het nog wel eens regenen... Zorg ervoor dat je een doorzichtige pedaalemmerzak hebt, die kun je om de lampion doen zodat de lampion nog zichtbaar is en heel blijft.
  • Wil je zelf een lampion maken, kijk dan eens naar de DIY van een kliederlampion of een andere mooie lampion van papier!

Veel plezier!